Tajemnice cmentarza w Trojanowie

Po wojnie, Głowacki nie widział swojego miejsca poza Wojskiem, a nowa władza z początku doceniała starą, świetnie wyszkoloną i doświadczoną w ogniu walk kadrę. Do czasu…

Słynny „proces generalski” i sprawy „odpryskowe” wchłonęły również i Głowackiego. Zostaje aresztowany 16 lipca 1951 roku, wraz z wieloma innymi. Oskarżenia o dywersję, szpiegostwo, katowanie, wymuszanie zeznań, w końcu kula w tył głowy i pogrzeb w nieznanej mogile – tak władza ludowa odpłaciła bohaterom września za poświęcenie w walce z niemieckim najeźdźcą.  8 sierpień 1952 roku, to dzień, w którym Głowacki usłyszał swój wyrok – kara śmierci. Tylko dlatego, że funkcjonariusze UB liczyli na to, że wyduszą z niego zeznania obciążające generała Stefana Mossora, wykonanie wyroku przeciągnęło się w czasie, a ostatecznie władze „łaskawie” zamieniły karę śmierci na dożywocie.

Po pobycie na Mokotowie i we Wronkach, został po 5 latach uwolniony i zrehabilitowany w 1956 roku. Zajmował się historią, pracował jako kustosz Biblioteki Narodowej. W 1977 roku, już jako emeryt podjął się żmudnego zadania ewidencji grobów dawnych towarzyszy broni. Bywał często w Sochaczewie, jako weteran walk w naszym rejonie, współorganizował rajdy szlakiem Bitwy nad Bzurą i spotykał się z młodzieżą. Jego ewidencję – gruby skoroszyt arkuszy z tabelami – miałem okazję trzymać w ręku.

Gdy dziś wchodzimy na trojanowski cmentarz, mijając szeregi białych krzyży, ze stojących pomiędzy nimi kamieni i tablic czytamy słowa-hasła, takie jak Bitwa nad Bzurą, AK, Katyń… Nierzadką są to jedyne wizytówki leżących tu ludzi. Jeszcze w 2014 roku, główna aleja prowadziła do obelisku, na którym władza ludowa napisała: „Poległym w obronie ojczyzny w walce o wyzwolenie narodowe i społeczne”. Co wtedy czuł? Treść tego napisu musiała być niemal, jak piekący cios w policzek, bo to orędownicy tego „wyzwolenia społecznego” zgotowali później walczącym w obronie ojczyzny piekło i skazali na wyklęcie. Mawiał, że ten pomnik, „to nie dla tych żołnierzy”.

Tropy przyprowadziły go tu jednak jeszcze w innym celu, na poszukiwanie żołnierzy, którzy nie zginęli ani we wrześniu, ani podczas II Wojny.

Z rozmów z Tomaszem Siekierą – mieszkającym koło cmentarza, Głowacki dowiedział się o nocnych wizytach pracowników UB, przywożących trumny na trojanowski cmentarz. W owym czasie gospodarstwo Siekierów było jedyne w okolicy cmentarza (patrz pierwsze zdjęcie), toteż nic dziwnego, że funkcjonariusze u niego urządzili sobie tymczasową bazę. Trumien przyjechało kilkanaście, a opierając się na kolejności wykonywanych wyroków i relacji samego Siekiery, pułkownik ustalił nazwiska i kwatery pomordowanych w sprawach „odpryskowych” procesu generalskiego oficerów. Kwatera XII na prawo od obelisku, rząd grobów NN od 286 do 303. Według Głowackiego leżą tam m.in. Zdzisław Barbasiewicz (Gryf), Zefiryn Machalla, Aleksander Rode, Benno Zerbst, Bernard Adamecki, Józef Jungraf, August Menczak, Stanisław Michowski, Władysław Miniakowski i Szczepan Ścibior. Ciał tych oficerów nie znaleziono nigdy, ich symboliczne mogiły znajdują się i na Łączce i na Powązkach…