XIX wieczny Ratusz

Najstarsze wzmianki o budynku ratusza pochodzą z roku 1780, ale ten budynek, stojący niemal na rogu ulic Staszica i Warszawskiej nie zachował się zbyt długo. Następny stanął w miejscu, gdzie dziś znajduje się Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą, ale to również nie jest ten budynek, gdyż uległ on zniszczeniu podczas I Wojny Światowej. Jaka jest historia naszego ratusza?

Sochaczewski Ratusz na początku XX w. (pocztówka ze zbiorów Andrzeja Kornackiego)

Nowy ratusz, który miał zastąpić rozebrany w 1818 roku budynek z XVII w.  postanowiono pobudować północnej pierzei rynku w latach dwudziestych XIX wieku. W 1824 roku R. Rembieliński, członek Komisji Województwa Mazowieckiego zleca zaprojektowanie budynku budowniczemu Bonifacemu Witkowskiego, a po roku plan nowego ratusz jest gotów. Budowę powierzono dziedzicowi dóbr w Żelazowej Woli Michałowi Skarbkowi. Budowę ukończono w 1828 roku.

Zaprojektowany przez Witkowskiego budynek, różnił się wyglądem od obecnego gmachu Muzeum, w jego środkowej części znajdował się portyk, wsparty na czterech jońskich kolumnach. Natomiast nad dachem pobudowano belweder, otoczony balustradą. W jakimś stopniu budynek przebudowano już w latach 30 XIX w. likwidując ów belweder.  W dwudziestoleciu po zniszczeniu podczas I Wojny odbudowano go natomiast już bez kolumnady.

W roku 1997 podczas prac ziemnych na Placu Kościuszki natrafiono na fundamenty wcześniejszego ratusza. Jego rozbiórka w dość niedługim czasie po pobudowaniu wiązała się ze zmianą koncepcji zabudowy miasta – obszerny plac w jego centrum miał być otoczony zabudową mieszkalną. Niestety, oprócz oszacowania przez konserwatora wieku znaleziska (XVIII wieczny kamienno-ceglany budynek ratusza pobudowano w miejsce jeszcze wcześniejszej drewnianej zabudowy pochodzącej ze średniowiecza) nie wykonano żadnych badań, nad czym ubolewał na łamach Ziemi Sochaczewskiej nieżyjący już sochaczewski historyk sztuki Karol Kobek.

źródła:

„Zbędne Znalezisko” – Karol Kobek – Ziemia Sochaczewska 23 (323) 14.06.1997

„Dzieje Sochaczewa i Ziemi Sochaczewskiej” – praca zbiorowa – Książka i Wiedza Warszawa 1970